"El Templo del Metal"

Un fenómeno íntimamente vencellado cos primeiros poboados fortificados é a persistencia dunha actividade metalúrxica importante de tradición atlántica. A presenza de obradoiros e obxectos metálicos como caldeiros de bronce, puñais de antenas ou machados de tubo ten sido posta de manifesto por un sector amplo da investigación que plantexa unha especialización artesanal de determinados asentamentos, residencia dunhas elites que controlarían a produción e os intercambios comerciais a media e longa distancia na transición do Bronce Final ao Ferro 1. Dentro destes parámetros, o control fenicio do comercio do estaño é visto coma un verdadeiro acicate para o desenvolvemento das comunidades castrexas do litoral e o seu vencello coas áreas de extración de mineral. No caso do Castro Pequeno de Neixón, os seus escavadores aplicaron de maneira acrítica este modelo, utilizando as innegables evidencias localizadas (machado de tope de dous aneis, caldeiro tipo Hío, en Acuña 1977: 250) coma unha proba dunha puxante metalurxia e como exemplo dos intercambios comerciais cos fenicios. Ungüentarios fenicios en troques de estaño é a idea promovida por eses traballos de escavación, sancionando unha visión que permaneceu até hoxendía, se ben retrasando un pouco a cronoloxía deses intercambios.
Pouco ou nada se ten feito para profundizar neste papel do Castro Pequeno como centro metalúrxico do Ferro 1. Nin se teñen levado a cabo (e/ou publicado) análises metalográficas, nin se ten profundizado nesta posible relación entre recursos estanníferos e asentamento. Nestas estamos.

Debuxo de anacos de crisois cerámicos de fundición de bronce e fotografía dun deles con restos solidificados da colada metálica (cor verdosa).