28/6/10

Conferencia en Noalla


O director das escavacións arqueolóxicas n'A Lanzada (Sanxenxo, Pontevedra) e arqueólogo da Deputación de Pontevedra Rafael Rodríguez Martínez impartirá unha conferencia sobre o proxecto en curso na Casa das Canteiras (Noalla, s/n), local social dos Comuneiros de Noalla. Será este xoves ás 19:30. Alí vos agardamos. Paga a pena.

Amoeiro divulgado


Xa podedes consultar toda a información xerada polo proxecto Xestión Integral do Patrimonio Arqueolóxico do Concello de Chaos de Amoeiro (Ourense) realizado por un equipo de compañeiros nosos do LPPP, USC e o LAPA, CSIC no seguinte enlace

http://www.usc.es/gl/investigacion/proxectos/amoeiro/index.html

Fotografía: petróglifo d'A Ferradura (Chaos de Amoeiro)

27/6/10

Ai dos korowai!


Fíxose eco a prensa nacional e internacional do censo dunha nova tribo ignota en Indonesia, unha xente que vive en cabanotes erguidos sobre as árbores da selva en Papúa. Fixádevos no discurso que reproduce a noticia de prensa:

Indonesia localiza y censa en Papúa una tribu perdida que vive en los árboles. Los misioneros pusieron al Gobierno sobre la pista de los korowai, anclados en la Edad de Piedra.

Hacía una década que el Gobierno de Indonesia recababa informes sobre la tribu korowai, suministrados por los pocos privilegiados que los habían visto: los misioneros cristianos de la región de Papúa, una provincia indonesia que ocupa la parte occidental de la isla de Nueva Guinea.
Indonesia, con 240 millones de ciudadanos repartidos entre 17.000 islas, realiza un censo de población cada década y, como tocaba este año, funcionarios del Centro Nacional de Estadística (BPS) decidieron seguir las pistas de los misioneros. El objetivo, localizar y censar una supuesta tribu nómada que construía cabañas en las copas de los árboles para evitar a los depredadores y cuyos individuos vivían desnudos, tapándose apenas con hojas de plátano y las pocas prendas que los propios misioneros habían logrado entregar a los niños.
Dispuestos a localizar a los korowai, embarcaron en rudimentarios botes con los que remontaron varios ríos hacia el corazón de la selva. Tras dos semanas de viaje en las que siguieron al dedillo las indicaciones de los misioneros, lograron alcanzar a pie una aldea de esta tribu nómada, de la que censaron finalmente a 2.868 individuos. Al igual que los sacerdotes, utilizaron un lenguaje gestual para comunicarse con ellos.
Los korowai habitan en la zona oriental de la provincia de Papúa, una zona semimontañosa y pantanosa situada a pie de bosque. La localidad más cercana es Merauke, que atrae a inversores interesados en el negocio de la caña de azúcar.
Los korowai son recolectores y cazadores, pues se alimentan tanto de hojas como de los animales que capturan. Sobre ellos pesa además una leyenda de canibalismo no constatada.
«Sus casas están en los árboles y su vida sigue anclada en la edad de piedra, pero ahora que sabemos quiénes son, su número y sus características, ya nunca estarán perdidos y aislados. Podremos darles acceso a la educación y a la atención sanitaria como a cualquier otro ciudadano de Indonesia», dijo a AFP el oficial Suntono, máximo responsable de la BPS en Papúa.

Eu de ser un korowai iría facendo as cabanas aínda máis arriba, vendo o que lle ven enriba, nunca mellor dito.

Texto de La Voz de Galicia. Fotografía AFP.
http://www.lavozdegalicia.com/sociedad/2010/06/25/0003_8571548.htm

25/6/10

Noite de San Xoán en Castrolandín


En capítulo 0 (http://www.manuelgago.org/blog/index.php/2010/06/24/conectando-seculos-na-festa-dos-fachos-de-castrolandin/) Manuel Gago e Soledad Felloza ofrecen unha fermosa ollada da cerimonia do castelo de San Xoán na croa do castro de Castrolandín (Cuntis, Pontevedra), un ritual tradicional recuperado en 2001 pola Fundación Terra Termarum. Sobre este proceso de recuperación e o trasfondo cultural da festa podedes consultar o noso traballo en
http://digital.csic.es/bitstream/10261/6164/1/TAPA29.pdf

Fotografía de Soledad Felloza.

24/6/10

Patrimonio Cultural e Desenvolvemento


Os seguidores e seguidoras de Arqueoneixon sabedes que unha teima nosa é o papel da Arqueoloxía e a Xestión do Patrimonio como ferramenta de desenvolvemento. Xa coñecedes algo da nosa experiencia en Etiopía, en contextos onde a boa vontade e maila teoría ás veces serven de pouco. Vimos de presentar unha serie de reflexións a este respecto no IV Congreso Internacional Patrimonio Cultural y Cooperación al Desarrollo celebrado na Fundación Tres Culturas en Sevilla a instancias da Axencia Española de Cooperación y Desarrollo. Nas vindeiras semanas iremos amosando máis polo miúdo a nosa experiencia da campaña deste ano en Etiopía, con exemplos interesantes do conflicto de intereses, das tensións e dificultades que conleva a cooperación patrimonial no mal chamado Terceiro Mundo.

Alfredo González Ruibal e Xurxo M. Ayán Vila: Pueblos sin Historia: identidad cultural y desarrollo en el Oeste de Etiopía.

http://www.patrimonioydesarrollo.com/

20/6/10

Protexendo o Machupicchu


Este martes 22 de xuño, de 18:00 a 20:00, Juansebastián Velásquez Peláez impartirá no salón de actos do IEGPS de Santiago de Compostela (Rúa San Roque, Nº 2) a conferencia titulada: Situación Legal del Patrimonio Cultural en el Perú: el Caso Machupicchu.

Resumo

Este es un trabajo realizado tomando de un lado un tema de importancia
capital como es Machupicchu, se realiza una revisión de la protección real
al Patrimonio Arqueológico en el Perú, y se llega, por otro lado, a
descubrir que esta protección resulta más demagógica que efectiva puesto que
sobre Machupicchu y otros monumentos de nuestro pasado la crisis cada vez es
mayor, aunque el provecho económico que producen es el más grande de toda la
historia. La investigación ha partido de la historia registral del fundo Qquente, y
sus múltiples traspasos, remontándose a la primera mención que se realiza al
respecto que es del año 1790 y que figura en un documento que fue recabado
en la oficina del Archivo General de la Nación de la ciudad del Cusco.
Incluye los antecedentes registrales del fundo Qquente desde el siglo pasado
hasta la actualidad. Así como la copia del contrato que da inicio a la
propiedad de la familia Zavaleta sobre el fundo que fue elevado a escritura
pública ante Notario Público de la ciudad de Lima Rosendo A. Fernández, el
día doce de septiembre de 1944 y que en la actualidad se encuentra en el
Archivo General de la Nación.
A partir de aquí, se tratará el problema subyacente que se cierne sobre
Machupicchu, que es el suscitado sobre la propiedad del terreno que lo
contiene y del terreno adyacente que conforma el Parque Arqueológico, sobre
los cuales, dos familias han reclamado, en distinto grado, judicial,
administrativa y mediáticamente (sin tomar en cuenta el reclamo realizado
ante la Corte Interamericana de Derechos Humanos de San José de Costa Rica)
derechos de propiedad.



Juansebastián Velásquez Peláez, peruano, avogado pola Universidad de San
Martin de Porres, graduado coa tese “Patrimonio Cultural - Aspectos
Inmobiliarios y Registrales”. Na actividade profesional orientada á defensa do
Patrimonio Cultural, ten desempeñado labores de asesoramento aos gobernos
rexionais de Cusco e Pasco no Perú, nomeadamente en feitos vencellados coa construción de estradas e a redacción dunha demanda de inconstitucionalidade perante dúas leis lesivas co Patrimonio. Na actualidade cursa en Madrid o Máster de Políticas Aplicadas impartido pola Fundación Internacional de Administración y Políticas Públicas - FIIAPP.

16/6/10

Unha sutil diferencia





Levamos quince días traballando n'A Lanzada. A comunidade de Montes de Noalla é a propietaria histórica do campo d'A Lanzada, terreos onde se atopa o castro, unha necrópole baixorromana e restos altomedievais. Esta comunidade local, orgullosa de posuír un espazo simbólico, colabora con todas as institucións, políticas e científicas, para poñer en valor o Patrimonio arqueolóxico. A Romaría da Nosa señora d'A Lanzada a última fin de semana de agosto é o acontecemento do ano. Cómpre conciliar daquela a protección do Patrimonio arqueolóxico, as escavacións, coa festa. E non hai ningún problema.
En Neixón todo era así, cunha sutil diferencia. A Administración expropiou un monte comunal que era da comunidade local coa excusa do Patrimonio Arqueolóxico. Xa temos falado do que este proceso traumático supuxo para esta xente, o impacto negativo sobre a súa concepción da Arqueoloxía. Tralo traballo de anos esta situación revertiuse até que a Concellería de Cultura do Concello de Boiro e o suposto arqueólogo Víctor Barbeito do Centro Arqueolóxico de Barbanza decidiron pasar da comunidae local, destrozar o campo da festa e rachar as últimas esperanzas que quedaban de manter unha relación fructífera e respectuosa entre comunidade local-xacemento-Arqueoloxía. En Noalla a ninguén se lle pasa pola cabeza actuar así sobre o Campo d'A Lanzada. Nin dende a Administración local nin dende a Arqueoloxía académica, nin dende o Concello, nin dende a Deputación, nin dende o Estado.
Unha comparativa entre estes dous procesos de patrimonialización será a base da nosa comunicación no XVI Meeting da European Association of Archaeologists a celebrar na Haia (Holanda) entre o 1 e 0 5 de setembro deste ano. O noso traballo intégrase na sesión European communities: Models for Participation in Archaeology in Europe coordenada por Phil Richardson e Suzie Thomas. Unha vez máis levamos o nome de Neixón polo mundo adiante, para ben e para mal. Podesde maxinarvos a reacción dos arqueólogos e arqueólogas de Galicia, España e o mundo mundial cando expoñemos o estrano caso de Neixón, a actitude dos seus responsables e o resultado final desa actuación. Cada quen ten o que merece.

Pitorreo


Achégase o verán e comeza a propaganda, abrindo paso para xustificar o inxustificable. Lemos en La Voz de Galicia edición Barbanza do 15 de xuño de 2010:

El Estado aportará una ayuda para la segunda fase de la ampliación del centro arqueológico de Neixón.

Aunque el asunto de la compra de Goiáns es, por lo que significa poder adquirir el pazo y por las cifras que se manejan, el más importante de los tratados por el alcalde boirense durante su estancia en el Ministerio de Cultura, no es el único que estaba pendiente. Así, Xosé Deira se interesó también por una subvención comprometida por el Estado para continuar con las obras de ampliación del Centro de Interpretación Arqueolóxica de Barbanza, en el castro de Neixón. Según pudo confirmar, la concesión de esta ayuda no será tampoco un problema y no tardará en hacerse efectiva.
Aunque la subvención que percibirá el Concello para continuar con el proyecto de ampliación del centro arqueológico boirense no es demasiado cuantiosa -asciende a 75.000 euros-, el regidor destacó que esta aportación se suma a una anterior que permitió el inicio de las obras a comienzos de este año e indicó que «temos que seguir así, paso a paso» hasta completar una actuación valorada en alrededor de un millón de euros.
Para la primera fase de los trabajos en Neixón, el Ayuntamiento contó con la colaboración tanto del Ministerio de Cultura como de la Diputación. Entre ambas Administraciones aportaron más de 200.000 euros que permitieron redactar el proyecto de las nuevas estancias del edificio y colocar los cimientos de una intervención considerada prioritaria en Boiro.


Traducimos: unha obra innecesaria e destrutiva como é a área arqueolóxica de Neixón é considerada prioritaria. Unha obra sen financiamento conleva ter durante un tempo que non se sabe unha fochanca cos alicerces dun edificio virtual, destruíndo o campo da festa da Romaría de Neixón.
Ten razón Deira, para destruír o Patrimonio hai que ir paso a paso, non vaia ser que nolo carguemos todo de golpe, que tampouco se trata diso. O Concello de Boiro rise dos seus concidadáns incluso en tempos de crise.

http://www.lavozdegalicia.es/barbanza/2010/06/15/0003_8549641.htm

Neixón, moluscos e cintas de vídeo



Estamos ultimando o artigo sobre a experiencia arqueomalacolóxica de Neixón para a publicación das actas da Iª Reunión de Arqueomalacología de la Península Ibérica. Os artífices desta iniciativa, Eduardo González e Víctor Bejega fixeron e fan un labor de divulgación notable, levando o nome de Neixón polo mundo adiante, achegando á sociedade os resultados das súas investigacións. Adxuntamos aquí dous pósters centrados na experiencia arqueomalacolóxica de Neixón.
http://arqueomalacologia.blogspot.com/

Un pecio en Cortegada?


O blog irmán http://apedradoencanto.blogspot.com/ conducido pola arqueóloga Beatriz Comendador faise eco das noticias recentes que apuntan a un proxecto autorizado pola Dirección Xeral de Patrimonio para tentar documentar o posible pecio romano afundido na contorna da illa de Cortegada. Na entrada un pecio en Cortegada? tedes información detallada do que se sabe até o momento dese afundimento, grazas, sobre todo, aos traballos no seu día de Antonio de la Peña Santos a comezos dos anos 80.

Figura tomada de http://apedradoencanto.blogspot.com/

14/6/10

Novas publicacións


O noso Laboratorio de Patrimonio vén de publicar oficialmente os tres últimos números da etapa precedente da serie Cadernos de Arqueoloxía e Patrimonio. Son os seguintes títulos, todos eles publicados con data 2009:

21 - Eva Parga-Dans. El Mercado del Patrimonio: nacimiento, estructura y desarrollo delas empresas que gestionan el patrimonio arqueológico.
http://hdl.handle.net/10261/25061

22 - Rebeca Blanco-Rotea. Trabajos arqueológicos realizados en el transcurso de la
redacción del Plan Director de las Fortalezas Transfronterizas del Tramo Bajo del Río
Miño
.
http://hdl.handle.net/10261/25002

23 - Yolanda Seoane-Veiga. Propuesta metodológica para el registro del Arte Rupestre de Galicia.
http://hdl.handle.net/10261/25060

A serie é agora totalmente dixital e está aloxada en Digital.CSIC. Que vos preste.

Fotografía: escavacións actuais n'A Lanzada levadas a cabo polo Laboratorio de Patrimonio baixo a dirección de Rafael Rodríguez Martínez (Excma. Deputación de Pontevedra).

10/6/10

Conferencia de Carmen Ortiz


Mañá venres, a antropóloga Carmen Ortiz (Investigadora Científica do CCHS o CSIC en Madrid) vai dar unha charla no salón de actos do Instituto de Estudos Galegos Padre Sarmiento ás 12:00. Carmen Ortiz ten traballado sobre as apropiacións cidadás de monumentos, por exemplo, a toma das estatuas por siareiros de equipos de fútbol. De seguro que fornecerá unha visión moi novedosa dos usos sociais do Patrimonio.

Publicación nova páxina web


Hoxe, xoves 10 de xuño a partires das 12.00 horas o Proxecto “Nomes e Voces” fará pública en rede o novo deseño e contido da súa páxina Web nomesevoces.net
Esta nova aplicación está pensada como unha ferramenta de investigación e difusión dos resultados da investigación da represión franquista que o Proxecto Interuniversitario está a desenvolver desde o ano 2006. A principal novidade son as bases de datos de imaxes, voces e nomes. Así, pódense consultar ás vítimas que sufriron a represión franquista en Galicia entre 1936 e 1939 - 14.704 nomes- a través dun resumo do seu proceso represivo xunto a unha imaxe e á súa voz ou a dun familiar onde nos relata a experiencia vital desa persoa.

www.nomesevoces.net

8/6/10

Sin of seduction


Pola nosa banda seguimos debullando o pasado recente n'A Lanzada.
A limpeza que estamos a levar a cabo fornece evidencias de sumo interese da reutilización da zona en época recente, cultura material industrial e postindustrial, destacando botellas de viño de Barrantes, bolsas de pipas Facundo e de gominolas varias, plantillas para os pés, zapatillas deportivas, restos de antenas parabólicas Televés, bases de cemento do valado das escavacións dos anos 70, unha carteira presumiblemente roubada en 2005 que aínda gardaba no interior un conversor de pesetas a euros, un bote cheo de funxicida de aplicación vaxinal, coa mesma composición química que se emprega en restauración, e unha enigmática bolsa que reza: New Epoch, sin of seduction.
En http://alanzada.wordpress.com/

Arqueoloxía da represión


El martes 1 de junio han comenzado nuestras excavaciones en el destacamento penal de Bustarviejo, después de terminar la primera fase del trabajo de campo, que ha consistido en la realización de un mapa topográfico detallado de este y otros destacamentos.
A lo largo de la semana hemos ido planificando sobre el terreno las catas, ayudándonos del detector de metales para localizar depósitos. Hemos instalado la primera de estas catas en un grupo de viviendas pertenecientes a algunos de los familiares de los presos del destacamento, ubicado, junto a todas las demás, en la ladera que se encuentra frente a los barracones. Se trata de estructuras de unos 2x2 m, unidas unas a otras en sus correspondientes esquinas, formando un "tablero de ajedrez".

Seguide as peripecias dos nosos amigos en http://guerraenlauniversidad.blogspot.com/

3/6/10

A Lanzada 2010


Hoxe comezamos os traballos no xacemento arqueolóxico da Lanzada, co replanteo do sector de escavación e a prospeción magnética do terreo. Podedes seguir o proxecto en tempo real no noso blog http://alanzada.wordpress.com/

Fotografía de Antonio de la Peña Santos. Campamento base no Campo da Lanzada nas escavacións arqueolóxicas dos anos 70-comezos dos 80.

Arqueomalacoloxía en León


A I Reunión Científica de Arqueomalacología de la Península Ibérica celebrada en León foi un rotundo éxito. Eduardo González e Víctor Bejega, membros do equipo arqueolóxico dos castros de Neixón, representan o mellor das novas xeracións de arqueólogos españois malia a inestabilidade laboral e a precariedade da Universidade española. Grazas ao seu traballo esta iniciativa gozará de continuidade, preparándose unha segunda edición a celebrarse para o ano que vén en Barcelona. O proxecto de Neixón estivo presente con dúas comunicacións e coa proxección dun vídeo de 20 minutos no que se fai un seguimento á señora María d'O Moucho dende que entra nos castros de Neixón a recoller mexillón até que marcha de volta a casa. Todo un documento de grande valor antropolóxico e cultural que deu pé a un interesante debate.

Fotografía: http://arqueomalacologia.blogspot.com/

1/6/10

Nacionalcatolicismo


O crego Josef Tiso instaurou un rexime nacionalcatólico en Eslovaquia. Este fenómeno entregou en total uns 60 mil xudeus eslovacos aos nazis para que morresen en campos de concentración, pagando ademáis unha compensación económica aos nazis por cada xudeu entregado. 57.837 judíos eslovacos foron deportados en 1942 e unicamente 300 sobreviviron ao xenocidio. Josef Tito promoveu un epílogo ás normas de pureza étnica, entre as que se atopaba a eliminación da poboación xitana de Eslovaquia grazas aos métodos de exterminio de Hitler, a quen pagaba 500 marcos por cada unha das persoas sacrificadas nos campos de concentración alemáns. En España, a revista alemá Signal glosaba así este crego admirado polo primeiro franquismo, en setembro de 1941:

El hijo de un campesino a la cabeza de un país agrícola, un sacerdote que ha convertido a todo un pueblo en su parroquia, -esto es el Dr. José Tiso, el primer presidente de la joven República eslovaca. Al acabar la guerra mundial contaba algo más de 30 años y acababa de ser nombrado catedrático de teología católica en la universidad de Viena. Pero a los pocos meses abandonaba ya el retiro del mundo erudito y pasaba al campo de la lucha política. Todavía en los días de la revolución creó en su patria el Consejo Nacional Eslovaco. Más tarde formó parte de la fundación del partido popular eslovaco. Fue compañero de lucha de su jefe, el padre Hlinka, a quien sucedió a su muerte. Como diputado en el Parlamento de la antigua Checoslovaquia tuvo Tiso la oportunidad e estudiar la monstruosidad del sistema de Versalles. A medida que se ampliaba el círculo de sus experiencias políticas, tanto más enérgicamente luchaba por la independencia de su pueblo y por una reconstrucción de Europa según sus propias leyes.

Por suposto o Vaticano nunca protestou polas animaladas deste fervente católico, agás cando o Papa solicitou que non o executasen. Josef Tiso foi aforcado en 1947.
O diario español ABC facíase eco da noticia deste xeito:

El 18 de abril de 1947, monseñor Tiso era ahorcado en la cárcel de Bratislava. Moscú y Praga creyeron haber ganado una gran batalla desarticulando una doble resistencia. Pero la muerte de monseñor Tiso sólo ha hecho que viva con más fuerza lo que el comunismo trataba de desarraigar. El pueblo sigue fiel a sus ideales de siempre, pese a las persecuciones de toda índole. El pasado mes hubo manifestaciones, con rogativas por la independencia de la patria y preces por el alma de monseñor Tiso, que vive para su pueblo con aureola inmortal. En el día de hoy, todo el mundo libre recordará aquel crimen político y hará sus mejores votos por la libertad de Eslovaquia.Antes de subir al cadalso, Jozef Tiso escribía este mensaje al pueblo eslovaco:

En el espíritu de este sacrificio que ofrezco, mando al pueblo eslovaco sea concorde y unido en la persecución del gran lema: Por Dios y por la Patria, siempre, por doquier y en cada circunstancia. A esta ley he servido toda mi vida y por eso me considero mártir en primer lugar de la defensa del cristianismo frente al bolchevismo, del que el pueble debe, con toda su fuerza, protegerse, no sólo en virtud de su carácter cristiano, sino también en el interés de su propio porvenir. Así como yo os pido me recordéis en sus oraciones, también yo rogaré al Dios Todopoderoso que bendiga al pueblo eslovaco en su lucha vital por Dios y por la Patria, y que el pueblo eslovaco permanezca siempre fiel y adicto hijo de la Iglesia de Cristo.


Non vos sona de nada todo isto? A diferencia de España, en Eslovaquia o ditador nacionalcatólico foi executado, e celebráse hoxendía o Día da Loita antifascista. En España, Franco morreu na cama, e nin a dereita nin a Igrexa condenaron o rexime nacionalcatólico. Como Tiso, Franco foi aliado de Hitler. En Eslovaquia a ultradereita considera a Tiso coma un heroe nacional. En España a ultradereita atópase na propia dereita revisionista. Pero claro, Franco sálvase porque non matou xudeus, como di a calaña pseudohistoriadora de Pío Moa e compañía. Preferiu matar os seus propios concidadáns durante décadas. Caridade cristiá.

Fonte: http://paraleloadn.blogspot.com/2010/02/josef-tiso-sacerdote-genocida-y.html

Shoah



Pola mesma época o antisemitismo comezou a inzar o discurso político eslovaco converténdose en ideoloxía oficial coa instauración do rexime clerofascista de Josef Tiso entre 1939 e 1945. O goberno eslovaco, satélite dos nazis, deseguida levou a rúa a humillación pública dos concidadáns xudeus, moitos dos cales foran evacuados a Estados Unidos meses antes. Entre o 25 de marzo e o 2 de octubre de 1942 tivo lugar a primeira vaga de xudeus enviados aos campos de exterminio; grazas ao rexeitamento de parte da poboación e á acción de funcionarios do Estado eslovaco o sufrimento parou até a ocupación alemá, retomándose o asasinato en masa entre o 30 de setembro de 1944 e o 31 de marzo de 1945. Xudeus eslovacos foron os encargados de inaugurar as cámaras de gas de Auschwitz. 70000 xudeus eslovacos morreron entre 1939-1945.

Fotografías: Un xudeu humillado pola polícia eslovaca nunha rúa de Bratislava e literatura antisemita da época.

Xudeus de Bratislava



Até a década de 1930 a fidelidade nacional dos xudeus de Centroeuropa mantívose incólume favorecendo a integración en sociedades cun fondo sentimento antisemita. Pola contra, nos anos 30 comeza a espallarse a ideoloxía sionista potenciándose o asociacionismo cultural e político. Nestas fotografías podedes ver a nadadores xudeus nunha competición a comezos dos anos 30 e un grupo de boy scouts xudeus que facían práticas de campo para adestrarse como paso previo á marcha a Palestina. Incluso foron ensaiados os primeiros kibutz por estas terras.

Fotografías no Museu de Cultura xudea de Bratislava.